İyi bir yatak deliksiz uykunun olmazsa olmazıdır. Araştırmacılar çok sert bir yatakta uyumanın doğru olmadığı, bedene uygun sertlikte yatakların kusursuz uykuda büyük bir rol oynadığı sonucuna varmışlardır. Doğru yatak omuriliğini hizalayarak destek verir ve kas ağrılarının önüne geçer. Uyku hem fiziksel hem de ruhsal açıdan ihtiyaçtır. Yetişkin bir birey yaklaşık olarak 8 saatini uyumaya ayırır. Bu süre kişinin iş ve sosyal yaşamına bağlı olarak daha az olabilir. Genelleme yapıldığın için kişi hayatının 3’te 1’ini uyuyarak sürdürür. Bu bilgiden de yola çıkarak yatak seçimi yaparken titiz olmak gerektiği ortadadır.
Yatak seçerken kişi çevresinin etkisinde kalabilir. Bunun olmasına müsaade etmemek en doğrusudur. Çünkü bir kişiye iyi gelen yatak çeşidi bir başkasına iyi gelmeyebilir. Günümüzde gelişen teknoloji sayesinde farklı şikâyetlere ve ihtiyaçlara yönelik özel yatak çeşitleri geliştirilmiştir. Sert yatak arkadaşınıza iyi gelirken sizin bel ağrılarınızı körükleyebilir. Bu gibi durumlar yaşanmaması adına asla belli bir yatak tavsiyesi vermek doğru değildir. Hatta birçok uzman yatak odası takımı alırken yatak alınmaması gerektiğini belirtir. Çünkü karyola takımı seçmek çok komplike değildir. Fakat yatak seçmek maalesef fazla araştırma gerektiren bir konudur. İhtiyaca uygun yatak alınmadığında bel ağrıları yaşanabilir. Doğru seçilmeyen yatak alındığında kişi zaman içinde bel fıtığı sahibi bile olabilir. Dolayısıyla yatak seçme konusu oldukça ciddi bir iştir.
Yeni Yatak Alırken Nelere Dikkat Etmeliyim?
Öncelikle yatağı değiştirme süresi nasıl anlaşılır, buna değinelim. Genel olarak yataklar 7-8 yıl kullandıktan sonra değiştirilmesi tavsiye edilir. Fakat ekonomik nedenlerden kaynaklı olarak ülkemizde yatak değiştirme süresinin 14-15 yıla kadar çıktığı görülür. Eğer yatakta 2 cm kadar göçük oluştuysa mutlaka değiştirme vakti gelmiş anlamına gelir. Bu tarz bir durum olduğunda yeni yatak alınmazsa bel ve omurilik deformasyona uğrayabilir. Eğer yatak 5 yılı aşkın bir süredir kullanılıyorsa, antialerjik olmadığı takdirde akar ya da mite gibi bakteriler oluşabilir. Yatak değişme vakti geldiği zaman kişi mutlaka anlar. Çünkü artık dinç uyanamıyor ve vücut ağrıları yaşıyor olur. Yeni yatak almaya karar verildiğinde dikkat edilmesi gereken belli başlı konular bulunur;
-
Yatak Sertliği
Yatak alırken en başta odaklanılması gereken şeylerden biri yatak sertliği derecesi olmaktadır. Sertliği belirleyen şey yatağın içindeki malzemedir. Günümüzde sertlik derecesi 1 ile 10 arasında numaralandırılmıştır. Hangi sertlikte yatak almalıyım diyorsanız burada ele alınması gereken birden fazla unsur söz konusu. Çok yumuşak yatak çeşitleri omurgayı tam manasıyla destekleyemez. Bu da uzun vadede sağlık sorunlarının baş göstermesine sebep olabilir. Çoğu yatak firması 1-2 numaralı sertlikte yatak üretmez. Genellikle sertlik 3 numaradan başlatılır. Çünkü bu dereceden itibaren omurga desteklenip sağlıklı bir uyku deneyimi yaşanabilir. Uyurken sıkça dönen kişiler yumuşak yataklar ile iyi uyuyamaz. Çünkü yumuşaklık içine çekeceği için dönme hareketi zorlaşır. Kişi gece uyurken dönmekten şikâyetçiyse o zaman uygun bir tercih olabilir.
Kilosu fazla olan bireylerin de yumuşak yatak çeşitleriyle deliksiz uyuması zordur. Bu tarz yataklar daha çok zayıf kişiler için uygundur. İdeal kilosunda olan kişiler orta sertlikte yataklar kullanabilir. Bu çeşitler uyurken bedeni destekler. Kronik rahatsızlığı olmayan kişiler bel ağrılarından bu yatakla kurtulabilir. Kilolu kişiler için en uygun yatak çeşidi sert yataklar olarak kabul edilir. Eğer birey 100 kilo ve üstünde ağırlığa sahipse sert yataklar en rahat kullanabilecekleri yatak seçeneği olmaktadır. Bazı firmalar çok zayıf ya da çok kilolu kişiler için ekstra özellikli yataklar da üretir. Bu noktada detaylı araştırmak ve uyurken yaşadığı soruna yönelik yatak seçimi yapmak gerekir.
-
Uyku Pozisyonu
Uyku pozisyonu kişinin yatağa girdiğinde ilk olarak aldığı şekildir. Kimisi yüzüstü rahat ederken kimisi yan dönmeden uykuya dalamaz. En ideal uyku pozisyonu sırtüstü uyumaktır. Özellikle omurga rahatsızlıkları yaşanıyorsa beli destekleyen yatakta sırt üstü yatmalıdır. Uyku pozisyonu nasılsa ona uygun yatak almak sabahları dinç uyanmayı ve gün içinde bedensel ağrı yaşamayı engeller. Cenin pozisyonunda uyuyan kişiye iyi gelen yatak yüzüstü uyuyan kişiye rahatsızlık hissi verebilir. Her uyku stili farklı organlara baskı yapar. Bunun için mutlaka dikkat etmek gerekir.
Yan yatan biri için baskı bacaklarda oluşur. Böyle biri dönmeleri destekleyen bir yatak edinebilir. Yüzüstü uyuyan kişiler omurgayı düzgün tutacak bir yatak almalıdır. Uygun yatak olmadığında bu pozisyonda uyumak zorlaşır. Nefes borusuna baskı olacağı için kişi rahat nefes alıp veremez. Bir diğer uyku pozisyonu olan cenin uyku pozisyonu da yan yatma stiline benzer. Farkı bacakların karına doğru çekilmesidir. En ideal uyuma türlerinden biridir. Fakat yanlış yatakta bu şekilde uyumak çeşitli ağrıların baş göstermesine sebep olabilir. Yatak alırken uzmana uyuma pozisyonu kesinlikle söylenmelidir ve buna uygun yataklar arasından seçim yapmak gerekir.
-
Yatak Yüksekliği
Yatak yükseklik ve ebatı kişinin boy kilo dengesine göre seçilir. Aynı zamanda odanın genişliği de yatak yüksekliği seçerken dikkate alınması gereken bir durumdur. Tek kişilik yatak boyutları sırasıyla 80x180, 90x190, 90x200, 100x200 ve 120x200 şeklindedir. Eğer çocuk için alınacaksa ilk ebat oldukça uygundur. Fakat yetişkin bireyler için özellikle dağınık uyumayı seviyorsa doğru olan imkânlar dâhilinde geniş yatak almaktır. Çift kişilik yataklarda da birden fazla ölçü bulunur. En küçük çift kişilik yatak 140x190 ölçüsündedir. En geniş iki kişilik yatak ölçüsü 200x200 olmaktadır. Yine kişiler yatak odalarının ölçüsünü de göz önünde bulundurarak dilediği ölçüde yatağı seçebilir.
-
Yatak Malzemesi
Uyku kalitesini etkileyen bir diğer unsur da yatak malzemesi olmaktadır. Uykuda çok terleyen, eşini rahatsız etmek istemeyen ya da uykuda çok dönen bireyler tüm bunları masaya yatırarak uygun bir yatak seçimi yapmalıdır. Sünger yaylı yataklar geçmişten bugüne oldukça popüler olan bir seçenektir. Özellikle yatağa gömülmeyi sevenler yaylı yatakları tercih ederler. Lateks yataklar doğal olduğu için son zamanlarda revaçtadır. Kendiliğinden ortopedik özelliğe sahip lateks yatak seçenekleri orta sert yatak sevenler için de uygundur. Vücut ağırlığını dengeleyen ve hafızalı yatak olarak da bilinen visco yataklar da rahat bir uyku deneyimi sunar.
Tüm maddeler bir bütün olarak ele alınmalıdır. Yatak almadan evvel kişi uyku stilini belirleyip uyurken yaşadığı şikâyetleri göz önünde bulundurmalıdır. Sonrasında mutlaka odanın ölçüsü alınmalı ve odayı daraltmayan ebatta yatak seçilmelidir. Yatağın hangi malzemeden olduğu atlanmamalıdır. Beğenilen yatağı almadan evvel sertifikası sorulmalıdır. Yatağın malzemesi hakkındaki en gerçek bilgi yatak sertifikası içinde yer alır. Son olarak kişi kendine bütçe belirlemeyi unutmamalıdır. Uzun süre yatak almayacağını varsayarak çok kısmamak yerinde olacaktır. Ayrıca doğru yatak alındığında zihinsel ve bedensel olarak sağlıklı olacağından bunu geleceğe yatırım gibi düşünmek gerekir.
